بررسی کارایی مدل WaTEM/SEDEM جهت برآورد فرسایش آبی و خاکورزی (مطالعه موردی: زیر حوضه نمونه کچیک؛ مراوه‌تپه - استان گلستان)
Authors
Abstract:
سابقه و هدف: فرسایش آبی و خاکورزی در اراضی کشاورزی شیب‌دار فرآیندی مخرب و جدی محسوب شده که به‌تدریج منجر به تغییر مورفولوژی منطقه می‌شود. درعین‌حال، اندازه‌گیری فرسایش خاک و میزان رسوب به‌صورت مستقیم در بسیاری از حوزه‌های آبخیز، امری تقریباً غیرممکن به شمار می‌آید؛ بنابراین مدلسازی و شبیه‌سازی فرسایش خاک برای درک فرآیندهای کنترل فرسایش خاک، پیش‌بینی میزان رواناب و فرسایش خاک و تعیین یا انتخاب اقدامات مناسب حفاظت خاک مهم است. مواد و روش‌ها: منطقه موردمطالعه، زیرحوضه نمونه از زیرحوضه‌های زوجی کچیک استان گلستان از زیرحوضه‌های چندگانه آبخیز گرگان‌رود است. این منطقه با وسعت تقریبی 192 هکتار، کاملاً از نهشته‌های حاصلخیز و فرسایش‌پذیر لسی پوشیده شده است. در این پژوهش برای برآورد فرسایش آبی و خاکورزی منطقه موردمطالعه از نسخه 2004 مدل WaTEM/SEDEM استفاده شد. با استفاده از روش نمونه‌برداری دنباله‌ای موسوم به روش مدل‌مبنا با رویکرد مینیماکس، 20 موقعیت مکانی مختلف جهت تعیین میزان فعالیت 137Cs، موقعیت‌های فرسایش، انتقال و رسوب مشخص شد. در نهایت پس از تعیین میزان فعالیت رادیونوکلوئید 137Cs، مقدار فرسایش و رسوب با استفاده از مدل‌های تبدیل اعم از مدلMass BalanceII برای کاربری کشاورزی و مدل Diffusion and Migration برای سایر کاربری‌ها مشخص شد و سپس نقشه نقطه‌ای فرسایش و رسوب برای ارزیابی مدل تهیه شد. یافته‌ها: با استفاده از رادیونوکلوئید 137Cs، 90 درصد موقعیت‌های اندازه‌گیری در معرض فرسایش بودند. متوسط فرسایش اندازه-گیری شده در این موقعیت‌ها با استفاده از مدل‌های تبدیل رادیونوکلوئیدها بالغ بر 1/21 تن در هکتار در سال تعیین شد. با استفاده از این مدل‌ها، نسبت تحویل رسوب حدود 97 درصد تعیین شد که نشان‌دهنده پتانسیل بالای منطقه برای تولید رسوب می‌باشد. متوسط فرسایش آبی و خاکورزی با استفاده از مدل WaTEM/SEDEM به ترتیب 28/8 و 78/4 تن در هکتار در سال و متوسط رسوب حاصل از فرسایش آبی و خاکورزی در مناطق رسوب‌گذاری به ترتیب 14/18 و 89/7 تن در هکتار در سال برآورد شد. متوسط فرسایش و رسوب توسط این مدل برای کل محدوده موردمطالعه به ترتیب 46/1 و 85/0 تن در هکتار در سال بوده و میزان تحویل رسوب 58/0 برآورد شد. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق حاکی از کم تخمینی مدل WaTEM/SEDEM نسبت به مقادیر اندازه‌گیری شده 137Cs است؛ درنتیجه مدل فرسایشی WaTEM/SEDEM در نهشته‌های لسی، فرسایش‌پذیر و حاصلخیز شمال شرق استان گلستان کارایی بالایی ندارد. هرچند الگوی مکانی فرسایش و رسوب آبی و ناشی از خاکورزی می‌تواند در اجرای اقدامات حفاظت آب‌وخاک مؤثر باشد. از طرفی با توجه به وسعت بالای اراضی زراعی شیب‌دار در نهشته‌های لسی استان، لحاظ کردن فرسایش خاکورزی در تصمیمات بسیار حائز اهمیت است. هرچند برای قطعیت بیش‌تر، به واسنجی مدل و تکرار اجرای آن در سایر حوزه‌های آبخیز زراعی نیاز است.
similar resources
ارزیابی کارایی مدل swat در برآورد فرسایش و ارائه سناریوهای حفاظتی منایب (مطالعه موردی حوضه آبخیز چهل چای استان گلستان)
مدیریت جامع حوضه های آبخیز از اقدامات مهم در حفظ و بهره برداری مناسب از منابع یک آبخیز می باشد. گستردگی و تنوع آبخیز ها نیاز به استفاده از مدل های شبیه سازی دارد. از جمله مدل های مورد استفاده در شبیه سازی و ارزیابی آبخیزهای پیچیده مدل swat است. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی کارایی این مدل در برآورد فرسایش و رسوب حوضه چهل چای مینودشت واقع در استان گلستان و تعیین مناطق بحرانی فرسایش و رسوب در این حو...
15 صفحه اولارزیابی شاخص فرسایش پذیری خاک (k) جهت اراضی لسی حوضه آبخیز کچیک استان گلستان
فرسایش خاک در استان گلستان به علت موقعیت جغرافیایی، اقلیمی، تخریب بیش از حد منابع و وجود گستره وسیعی از اراضی از رسوبات لس، در محدوده بحرانی قرار گرفته و تعیین روش مناسب برای اندازه گیری میزان فرسایش پذیری خاک ها، از اولویت های مهم مدیریت آن به شمار می-رود. روش هایی متفاوت برای ارزیابی شاخص فرسایش پذیری خاک وجود دارد که مهم ترین آن شاخص فرسایش پذیری ویشمایر و اسمیت است. با توجه به مقادیر بالای ...
15 صفحه اولارزیابی کارایی مدل فیزیکی lisem در حوضه آبخیز معرف و زوجی کچیک استان گلستان
مدلسازی در ارزیابی و شناخت سیستم آبخیزها از نقطه نظر درک بهتر روند مسائل هیدرولوژیکی و فرسایش خاک اهمیت ویژه ای دارد. در این راستا مدل های بسیاری برای شبیه سازی فرآیندهای حوضه آبخیز وجود دارد که مدل های فیزیکی از جمله ی آنها می باشند. لیسم نمونه ای از مدل های فیزیکی است، این مدل هیدرولوژیکی و فرسایش خاک اولین بار در دهه 1990 در تپه ماهورهای لسی کشور هلند با هدف رسیدن به استراتژی های مدیریت پاید...
15 صفحه اولبررسی کارایی مدل RHEM در برآورد فرسایش (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سنگانه- خراسان رضوی)
Computer simulation models are increasingly popular for predicting soil loss to quantify the processes of detachment, transport and deposition of eroded soils. To assess the effects of different management on soil erosion, selecting the best models and their validation a positive step is considered. In this research the Rangeland Hydrology and Erosion Model (RHEM) was evaluated by using soil er...
full textارزیابی کارایی مدل SWAT در تخمین رواناب سطحی حوزه آبخیز کچیک استان گلستان
قابلیت یک مدل آبخیز برای پیش‌بینی شایسته جریان آبراهه برای کاربردی ویژه، از طریق آنالیز حساسیت، واسنجی، اعتبارسنجی ارزیابی می‌گردد. در این مطالعه مدل SWAT برای شبیه‌سازی رواناب در حوزه آبخیز کچیک با مساحت 3600 هکتار در استان گلستان صورت گرفته است. بدینمنظور ابتدا آنالیز حساسیت با استفاده از مدل SWAT2009 به علت در دسترسبودن ابزار آنالیز حساسیت در مدل انجام گرفت. نتایج نشان داد پارامتر ارتفاع ...
full textبررسی کارایی مدل rhem در برآورد فرسایش آبی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سنگانه ـ خراسان رضوی)
چکیده یکی از مسائل مهم در حوزه های آبخیز، تخمین میزان فرسایش در آنها می باشد. مدل های شبیه سازی کامپیوتری عمدتاً به طور فزاینده ای در برآورد مقدار هدر رفت خاک و انتقال رسوب موثر اند. هدف اساسی این پژوهش بررسی مدل rhem (rangeland hydrology and erosion model) در برآورد فرسایش خاک در ایستگاه تحقیقاتی سنگانه به وسعت 50 هکتار، در استان خراسان رضوی بود که از طریق نصب پلات های اندازه گیری فرسایش خاک و...
15 صفحه اولMy Resources
Journal title
volume 27 issue 2
pages 163- 178
publication date 2020-05-21
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023